Saturday, 7 March 2020

THE FAVOURITE (2018) BY YORGOS LANTHIMOS


Period Black Comedy, μυθοπλασία που βασίζεται σε ιστορικά πρόσωπα.

   18ος αιώνας, κατά τη περίοδο του πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής, κι ενώ η Αγγλία βρίσκεται σε πόλεμο με τη Γαλλία, η Queen Anne (Olivia Colman) έχει ανέβει στο θρόνο και η παιδική φίλη και ερωμένη της Duchess of Marlborough, Sarah Churchill (Rachel Weisz) κυβερνάει τη χώρα στη θέση της, αφού η Anne είναι παραπληγική και ψυχολογικά εύθραυστη. Μέχρι, τουλάχιστον, που κατάφτάνει στο Παλάτι η μακρινή ξαδέλφη της Sarah και ξεπεσμένη αριστοκράτισσα, Abigail (Emma Stone), ζητώντας της εργασία. Η Sarah δέχεται να τη βοηθήσει δίνοντάς της μία θέση στο υπηρετικό προσωπικό. Η δαιμόνια και φιλόδοξη Abigail όμως βλέπει τη πρόσληψή της ως ευκαιρία ανάκτησης του τίτλου της και της περιουσίας της. Της δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσει προσωπικά τη βασίλισσα Anne, όταν η φιλάσθενη Βασίλισσα πλήττεται από κρίση ουρικής αρθρίτιδας και η Abigail  καταφέρνει να την θεραπεύσει χρησιμοποιώντας εκχυλίσματα βοτάνων που έχει μαζέψει από το δάσος. Εν τω μεταξύ, οι πολεμικές επιχειρήσεις και τα ζητήματα του Βασιλείου απορροφούν τη Sarah, η οποία απομακρύνεται σταδιακά από τη Βασίλισσα Anne. Η υπέρφιλόδοξη Abigail, που γίνεται άθελα της αυτόπτης μάρτυρας μίας συνουσίας ανάμεσα στη Βασίλισσα Anne και την Sarah, βρίσκει την ευκαιρία να πάρει τη θέση της τελευταίας τόσο στην καρδιά όσο και στην κρεβατοκάμαρα της βασίλισσας κι αυτό γεννά την αντιζηλία μεταξύ των δύο εξαδέλφων. Σύντομα η Sarah συνειδητοποιεί ότι η θέση της, ως "ευνοουμένη" της Βασίλισσας, κινδυνεύει από την Abigail και προσπαθεί με κάθε μέσο να ξανακερδίσει την εύνοια της με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία παθολογική κόντρα χειραγώγησης. Με την χειραγώγηση της Βασίλισσας η Abigail κερδίζει την εύνοια της και γίνεται εκείνη η πρώτη κυρία των τιμών στο παλάτι, παρά τις προσπάθειες της Sarah να την απομακρύνει και να αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Anne.

   Η στρατηγική χειραγώγησης που ακολουθούν οι δύο γυναίκες απέναντι στη Βασίλισσα είναι εκ διαμέτρου αντίθετες: η μεν Sarah της τονίζει διαρκώς τα αρνητικά της στοιχεία για να τη κάνει ευάλωτη και εύκολα χειραγωγήσιμη, με το επιχείρημα ότι η ειλικρίνεια αυτή είναι η απόδειξη της αγάπης της, ενώ η Abigail  την κολακεύει υπέρμετρα για να της τονώσει το ηθικό και να κερδίσει την εύνοια της. Παρότι οι δύο ανταγωνίστριες, Sarah και Abigail, εμφανίζονται στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, πραγματική πρωταγωνίστρια είναι η Βασίλισσα Anne (Olivia Colman) που δικαίως κέρδισε το Oscar Α' Γυναικείου Ρόλου, αφού καταφέρνει να εκφράσει ρεαλιστικά, δίχως πολλά λόγια και με θεατρικότητα, τη προβληματική ψυχοσύνθεση της Βασίλισσας. Στο λεσβιακό τρίγωνο εξουσίας συνοψίζεται η ψυχολογία των τριών γυναικών, η ερωτική αντιζηλία, το παιχνίδι ισχύος αλλά και ο πολιτικός ανταγωνισμός ανάμεσα σε Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση: η μεν Sarah προωθείται από τη Κυβέρνηση που εκπροσωπεί τη τάξη των εμπόρων (Whigs) και προάγει τη συνέχιση του πολέμου με τη Γαλλία, η δε Abigail προωθείται από την Αντιπολίτευση, που εκπροσωπεί τη τάξη των γαιοκτημόνων (Tories) και προάγει την ειρήνη με τους Γάλλους.

   Η budget αυτή ταινία του Λάνθιμου, που κόστισε μόλις 15 εκατομμύρια και έκανε εισπράξεις παγκοσμίως πάνω από 90, έχει εξαιρετική φωτογραφία, εξαιρετική Baroque μουσική επένδυση, εξαιρετικά κοστούμια και σκηνικά και εξαιρετική ηθοποιία και από τις τρεις συμπρωταγωνίστριες. Πρόκειται για μία ταινία φόρο-τιμής στον Kubrick και το Barry Lyndon, από το οποίο παίρνει πολλά σκηνοθετικά στοιχεία αλλά και το κιουμπρικό Dark Humor. Ο Λάνθιμος σκηνοθετεί με πλάγια διαστρεβλωμένα πλάνα, όπως στα film noir, για να προσδώσει μία νότα σουρεαλισμού και υπαρξιακού angst ενώ ενισχύει έτσι την Baroque αισθητική της ταινίας. Εισάγει και το αγαπημένο του σύμβολο, τα ζώα, δείχνοντας πάπιες και κουνέλια φυλακισμένα που τα ελευθερώνουν οι ευγενείς για να διασκεδάζουν, ό,τι δηλαδή συμβαίνει και με τις πρωταγωνίστριες.

Κατά την άποψη μου, η πιο άρτια σκηνοθετική δουλειά που έχει παρουσιάσει ο Λάνθιμος.

 

*By Philippos V Philios.