FILM NOIR CHRONOLOGY

 

1867 – 1900: Émile Zola: ο πατέρας του νατουραλισμού (μίας μορφής ρεαλισμού) συνδυάζει για πρώτη φορά Sex & Crime σε νουβέλες του όπως οι «La Bête humaine», «L'Assommoir» και «Thérèse Raquin».

1900 – 1932: German Expressionism: Εμφανίζεται το καλλιτεχνικό ρεύμα του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού στην Γερμανία για να εκφράσει τον ψυχισμό των Γερμανών στη δεδομένη ιστορική περίοδο. Ο εξπρεσιονισμός αποσκοπεί στην εξωτερίκευση της υποκειμενικότητας στην πραγματικότητα, δηλαδή τα συναισθήματα και η ψυχολογία αποτυπώνονται στον εξωτερικό κόσμο διαστρεβλώνοντας και αλλοιώνοντας τον με τρόπο αντίστοιχο. Στην Λογοτεχνία ο Hanns Heinz Ewers με το “Student of Prague”, στο σενάριο ο Carl Mayer με το “The Cabinet of Dr. Caligari”, στην Τέχνη ο Edvard Munch, o Käthe Kollwitz, ο Ernst Ludwig Kirshner, ο Max Beckmann κτλ, στον Κινηματογράφο ο Fritz Lang (Metropolis, M), o Friedrich Wilhelm Murnau (The Last Laugh) ο Robert Wiene (The Cabinet of Dr. Caligari), κτλ.

1920 – 1940: Black Mask: αμερικανικό περιοδικό που το επιμελούνται οι Henry Louis Mencken και George Jean Nathan εκδίδει τα πρώτα αμερικανικά noir crime novels των Dashiell Hammett και Raymond Chandler. Το κλασικό βρετανικό detective genre μετασχηματίζεται εδώ ριζικά: ο detective δεν καλείται να επιλύσει μία εξωτερική σε αυτόν υπόθεση/μυστήριο (Sherlock Holmes & Hercule Poirot), αλλά μία υπόθεση που εμπλέκεται και ο ίδιος, τις περισσότερες φορές δε είναι και πρωταγωνιστής της, με αποτέλεσμα δίπλα στον νατουραλισμό/ρεαλισμό των hardboiled noir crimes, να εμφανιστεί και ο υπαρξισμός.

1926 – 1929: Ernest Hemingway: οι νουβέλες του Hemingway “The Sun also Rise” και “A Farewell to Arms” ενώ είναι νατουραλιστικές ως προς την απεικόνιση, έχουν ποιητικούς διαλόγους προσιδιάζοντας σε έναν ιδιότυπο Poetic Realism.

1927 – 1928: Josef von Sternberg: σκηνοθετεί στην Αμερική την πρώτη βουβή noirish gangster trilogy, το Underworld, τo The Dragnet και το The Docks of New York.

1930 – 1939: German Émigré: γερμανο-εβραίοι και αυστρό-εβραίοι σκηνοθέτες του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού δραπετεύουν μαζικά από την Γερμανία και την Αυστρία λόγω της ανόδου του ναζισμού και μεταφέρουν τον Γερμανικό Εξπρεσιονισμό, τον Υπαρξισμό και τον Φροϋδισμό στο Hollywood, τα τρία πυρηνικά χαρακτηριστικά του αμερικανικού Film Noir. Η πλειοψηφία των σκηνοθετών των αμερικανικών Film Noir θα είναι γερμανοεβραιοι Émigré, όπως ο Robert Siodmark, o Billy Wilder, o Edgar G. Ulmer, o Fred Zinnermann κ.ο.κ.

1930 – 1950: French Poetic Realism: εμφανίζεται ο γαλλικός ποιητικός ρεαλισμός στον κινηματογράφο με τις fatalistic μελαγχολικές ταινίες του Jean Renoir, όπως το La Bête humaine του Zola, ο Marcel Carne γυρίζει το Le Jour se leve και ο Henri-Georges Clouzot το Quai des Brumes. Ο Jean Renoir γυρίζει δύο noirish ταινίες στο Hollywood.

1931 – 1950: Edward Hopper: ο μεγάλος αμερικανός ζωγράφος αποτυπώνει αστικά τοπία με ρεαλιστικό και συνάμα αποξενωμένο και ζοφερό τρόπο.

1940: “Stranger of the Third Floor”: η πρώτη αμερικάνικη καθαρόαιμη film noir ταινία. Αρχή του κλασικού αμερικάνικου film noir genre που θα διαρκέσει μία 20ετία, έως το 1959.

1941: Citizen Kane: ο Orson Welles γυρίζει και πρωταγωνιστεί στην μεγαλύτερη και σημαντικότερη ταινία όλων των εποχών, το Citizen Kane. Πρώτη και τελευταία φορά εισάγονται μέσω μιας μόνον ταινίας τόσες πολλές σκηνοθετικές καινοτομίες στον κινηματογράφο. Παροτι το Citizen Kane δεν είναι film noir, πολλές από τις σκηνοθετικές τεχνικές που χρησιμοποίησε ο Orson Welles στην εν λόγω ταινία θα ενσωματωθούν στα Film Noir, όπως το Voice over narrative και τα flashbacks, καθορίζοντας το film noir genre με τρόπο οριστικό.

1941: The Maltese Falcon: το πρώτο σημαντικό film noir της classic era.

1942 – 1952: Italian Neorealism: εμφάνιση το ιταλικού νεορεαλισμού στον ιταλικό κινηματογράφο με adaptations του “The Postman always Rings Twice”, το Ossessione του Luchino Visconti και την τριλογία του πατέρα του ιταλικού νεορεαλισμού, Roberto Rossellini, Rome Open City / Paisan / Germany Year Zero.

1946: Τέλος Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: η Γαλλία απελευθερώνεται από τους nazi και ερχονται οι πρώτες Αμερικάνικες ταινίες στα γαλλικά Cinema. Οι Γάλλοι κριτικοί Nino Frank και Jean-Pierre Chartier τις βλέπουν και τους κάνει εντύπωση τόσο η μαύρη εικόνα τους (μορφή) όσο και το μαύρο περιεχόμενο τους. Ανακαλύπτουν σε αυτές ένα νέο κινηματογραφικό είδος, το οποίο αποκαλούν για πρώτη φορά Film Noir, δηλαδή μαύρη ταινία.

1950: Το έτος κορύφωσης του αμερικανικού Film Noir. Τα περισσότερα Studio του Hollywood γυρίζουν πλέον σχεδόν αποκλειστικά Film Noir ταινίες ή Noirish ταινίες.

1955: Panorama du film noir américain: οι Γάλλοι κριτικοί Raymond Borde και Etienne Chaumeton εκδίδουν το πρώτο βιβλίο με τίτλο «A panorama of American film noir 1941-1953» που καταπιάνεται με το αμερικανικό Film Noir στην πρώτη προσπάθεια να προσδιοριστεί ως genre. Έκτοτε θα εκδοθούν χιλιάδες βιβλία και θα ανοίξει ένας μεγάλος ακαδημαϊκός και καλλιτεχνικός διάλογος ως προς τον προσδιορισμό του Film Noir που κρατάει μέχρι και σήμερα. Το κεντρικό πρόβλημα είναι αν το Film Noir είναι ένα διακριτό αμερικανικό κινηματογραφικό genre ή αν είναι ένα ευρύτερο αμερικανικό artistic movement. Στην πραγματικότητα είναι και τα δύο.

1958: Touch of Evil: Το τελευταίο σημαντικό Film Noir της αμερικανικής classic era.

1959: Odds Against Tomorrow: το τελευταίο film noir της classic era.